NFT Nedir: NFT Hakkında Detaylı Rehber

Bu NFT nedir? makalesini, sağdan soldan duymuş olduğunuz ancak bir türlü kafanızda birleştiremediğiniz o bilgileri seçici bir şekilde birleştirmek ve konuyu doğal hattı ile anlatmak için yayımlıyoruz.

NFT Nedir?

Non-Fungible Token (NFT) yada Türkçe anlamıyla değiştirilemez token, Benzersiz öğelerin sahipliğini temsil etmek için kullanılan tokenlardır. Genelde sanat ve koleksiyon ürünleri olarak bilinse de, teknik olarak dijital olan her şeyi ve benzersiz gerçek varlıkların hepsini NFT ürünü haline getirebileceğimiz biliyoruz.

NFT’ler blok zincir (blockchain) teknolojisine dayanır, benzersizdir, programlanabilir, değiştirilemezler veya dışardan müdahale edilemez. Sadece tek parça olabilirler. Aynı şekilde bir NFT’nin yalnızca bir sahibi olabilir. Sahiplik, benzersiz kimlik ve meta veriler aracılığıyla yönetilir.

Aynı zamanda kripto paralara çok benzerler. Kripto para birimleriyle çevrimiçi alınıp satılır. Birçok kripto parayla aynı temel yazılımlar kodlanır. Ancak yine de önemli derece aralarında farklılıklar vardır.

Kripto paralar teknik olarak birbiri ile değiştirilebilir. 1 Bitcoin başka bir Bitcoine eşit olabilir. Bunun aksine NFT’ler birbiri ile değiştirilemezler veya ondalıklı sayılara çevrilemezler. Bu en büyük farklılıkları olarak gösterilir. Ancak tek farkı bu değil, birçok açıdan bakıldığında tek önemli farkın bu olmadığını ayrıca görebiliyoruz.

NFT Nasıl Çalışır?

Değiştirilemez tokenlar, blockchain teknolojisi üzerine çalışır. Zinciri halka açık bir defter olarak kullanır. Ethereum üzerinde gidecek olursak, normal tokenlar ERC-20 protokolünde oluşturulurken, NFT’lerin büyük çoğunluğu, çoğunlukla şu iki Ethereum protokolünden biri kullanılarak oluşturulur: ERC-721 ve ERC-1155 protokolü.

Bu terimlere yabancı olabilirsiniz. ERC (Ethereum Request for Comments), Ethereum yorum isteği manasına gelmektedir. Oluşturulan projelerin işlevsel hale gelebilmesi için kullanılan bir protokoldür. Yanındaki sayıda onu özelleştiren bir kimlik numarası gibidir.

ERC-721: Her bir token’nın benzersiz olduğu, değiştirilemez tokenların sahipliğini temsil eden bir protokol standardıdır.

ERC-1155: Çoklu (Multi) protokol olarak da bilinir. Değiştirilebilir ve değiştirilemeyen tokenları destekleyen bir protokoldür. Toplu tokenlar için daha verimli olabilir. Ayrıca çeşitli NFT türleri oluşturmak için tek sözleşme kullanmak yeterlidir.

Ethereum üzerinden herhangi bir kimse bir NFT oluşturduğunda veya bastığında bu iki standarttan birini kullanır. Hatırlanan üzere, ERC-721 protokolü popüler yapan merkeziyetsiz uygulama (dApp), cryptokitties adlı bir video oyunuydu.

ERC-721 gibi farklı standartlar üzerine oluşturulan bir NFT, akıllı sözleşmelerdeki saklanan kodu yürütür ve sonraki bilgi NFT’nin yönettiği blok zincire eklenir. Ayrıca bu akıllı sözleşme, mülk devretme (transfer) gibi birçok yararlı fonksiyonu gerçekleştirebilir.

NFT’ler Ne İçin Kullanılır?

NFT’ler, sanat, oyun sektöründe, tasarımlarda, teminat ve dijital olabilecek neredeyse her alanda kullanılabilir.

NFT’lerin bu yıl içeresinde gerek kripto para piyasasına gerek sanat ve koleksiyon dünyasında çeşitli yararlar sağladı. Farklı sektörler açısında bakacak olursak bunlardan en çok etkilenen dijital sanat, oyun vb. sektörler oldu.

Yine sanat da bu tokenlardan etkilenmiş olabilir ancak dijital sanata talep çok daha fazla olduğunu görüyoruz. Dijital sanatta talepler, kaliteli bir şekilde tasarlanmış resim ve video öğelerine doğru oluyor.

Aynı şekilde sanatın etkilendiği kadar oyun sektörü de bu akımdan pay alanlardan. Oyun sektöründeki bazı tanınmış kişiler blockchain oyunlarını üretmeye çoktan başladı. Örneğin, Eric Schiermeyer tarafından kurulan Gala games.

Hatta öyle ki, NFT’ler ile birlikte son yıllarda çok sayıda blockchain oyunu sektöre döküldü. Bunların çoğu etkili bir şekilde başarılı olabildi. Örnegin, Ethereum üzerindeki en popüler oyunlardan biri, Axie Infinity; NFT ağırlıklı bir oyundur. Oyun oynayarak para kazanabilmenizi sağlar. Daha fazlası için bağlantıya gidebilirsiniz.

NFT’nin Özellikleri

Şimdi bu eşsiz tokenların genel özelliklerini size açıklamak istiyorum. NFT’lerin bu kadar fazla ilgi görmesini nedeni onun yenilikçi özelliklerinin olmasıydı. Bu özellikleri hem iç piyasa hem de dış piyasalara çok farklı faydalar sağladı. İşte NFT’nin birkaç özelliği;

Benzersizdir: Bu özelliği yazıda çokça altını çizdik ancak bir kez daha çizmeye değer. Bir NFT’nin tıpatıp aynısı bulunamaz (Sanal kopyası olabilir ancak orijinali benzersizdir ve blockchain üzerine mülkiyet hakkı ile kayıtlıdır). Klasik coin örneğini, 1 BTC = 1 BTC. Ancak değiştirilmez tokenlar bunlardan ibaret değildirler. Başka eş değeri yoktur.

Müdahile edilemez: NFT’lerin büyük çoğunluğu Ethereum blockchain üzerine kayıtlı jetonlardır. Tabii Etherum dağınık defter durumunu az çok piyasadan anlayan herkes biliyordur. Bu yüzden dışardan müdahile ile ne jetona ne de sahipliğine dokunulamaz.

Transfer edilebilir: Onları bir teklif karşılığında bir başkasına transfer edebilme hakkınız vardır.

Programlanabilir: Bir sanat eseri yaratıcısı onu programlayabilir. Her el değiştirme işleminde yaratıcı, belli bir yüzde talep edebilir. Elbette sahibi siz oluyorsunuz ama sadık bir NFT, yaratıcısını asla unutmaz. Bu günümüzdeki klasik tablolardan tamamı ile farklıdır.

Mülkiyet hakkına sahiptir: Herhangi bir NFT alımı gerçekleştirdiğinizde onunla birlikte bir mülkiyet hakkını da satın alırsınız.

Neler NFT Olabilir?

Teknik olarak dijital olan veya olabilen her şeyi bir NFT ürünü hale getirebilirsiniz. Bu konuda gerçekten sınırlar zorlayabilirsiniz. Bir NFT ürünü şunlar olabilir;

1. Dijital içerikler
   • Görsel öğeleri (.jpeg, .GIF vb.)
   • Müzik
   • Koleksiyon
   • Videolar ve daha fazlası
2. Fiziksel öğeler
   • Faturalar
   • İmzalar
   • Yasal belgeler
   • Biletler
   • Fiziksel tasarımlar

Hayal gücünüzü bunlarla sınırlamayın, dijital olabilecek her şeyi hatırlayın. Örneğin, Jack dorsey’in Tweet bağlantısı (2.9m$) veya WWW’in kaynak kodu (5.4m$).

NFT’ler Nasıl Satın Alınır?

NFT’ler için çeşitli pazar yerleri mevcut. Bu pazar yerlerini ziyaret ederek bir NFT atın alabilirsiniz. Tabii almadan önce cüzdan kurulumlarını ve transfer işlemlerini yapabiliyor olmamız gerek. Cüzdan seçimini yaparken aşağıdaki pazar yerlerinden birini seçin ve uyumlu bir cüzdan kullanın.

Ayrıca Fee (Komisyon) ücretleri için belli bir miktar varlık ayırmanız gerekir. Bu NFT, Ethereum üzerindeyse Fee ücretleri biraz uçuk olabilir. Bu miktarı azaltabilmek için ağın yoğunluğunun azalmasını bekleyin daha az ücret teklif edecektir.

Aşağıdaki pazar yerlerinden birini seçebilirsiniz. NFT alımları tıpkı sanat eserlerinde olduğu gibi açık arttırma ile yani teklif vererek alım yapabileceğiniz bir sistem. Teklif edilen fiyatı NFT’nin mevcut sahibinin onaylaması durumunda transfer işlemleri gerçekleştirilir.

Şimdi nerelerden alım yapabileceğiniz başka bir deyişle mevcut pazar yerlerine bakalım.

NFT pazaryerleri

OpenSea: Açık ara fark ile en popüler NFT pazar yerlerinden biridir. Burada çeşitli oyun içi ögeleri, koleksiyon parçaları, sanat eserleri, video formatları, müzik dahil olmak üzere birçok NFT ürünü satın alabilirsiniz.

Rarible: Ethereum üzerindeki bir diğer popüler pazar yerlerinden biridir. Tam olarak medya öğelerini satın alabiliyor olsanız bile ağırlıklı olarak dijital sanat eserleri ve koleksiyon parçaları gözüne gelecek. Kullanıcılar için basit bir ara yüze sahiptir.

SuperRare: Yine sektöre adını duyurmuş bir pazar yeri. Koleksiyon ve sanat eserlerinin yer aldığı bu yer, dijital sanatın ve NFT’lerin gelişmesine yardımcı olmayı amaçlıyor. Uzman Yaratıcılarla veya başka bir deyişle sanatçılarla ortak çalışmalar yapmayı ihmal etmiyor.

Solanart: Ethereum’a alternatif olarak kullanılabilecek bir pazar yeri. Burada Ether ile alım yapmanıza gerek yoktur kendi blok zinciri olan Solana (Sol coin) ile işlemleri geçekleştiriyorsunuz. Çeşitli koleksiyonlar ve sanat eserleri bulmanız mümkündür. Ancak yine de beta sürümünde olmasını rağmen günlük işlemleri kayda değer.

Binance NFT: En büyük kripto para borsalarından biri olan Binance tarafından oluşturuldu. Hali hazırda Binance hesabınızla uyumlu bir şekilde çalışabilir. İçeriliklerde diğerlerinden farkı olmaksızın alternatif içerikler ve eserler bulabilirsiniz. Ether, BNB ve BUSD kullanabilirsiniz.

SONUÇ

Nihayetinden NFT’ler dijital sanata, koleksiyon dünyasına ve kripto paralara çeşitli yararlar sağladı. Tüm bunlara rağmen bir kesim tarafından tehlikeli bir balon olduğu düşüncesi yer alsa da bir kesim tarafından ise yenilikçi ve gelecek potansiyeli olan bir değişim aracı olduğu gerçeği de unutulmamalı.