Blockchain’de Ölçeklenebilirlik Sorunu Nedir?

Blockchain ve kripto paralarla ilgilenen ya da sadece takip eden herkesin adına aşina olduğu ölçeklenebilirlik ve sorunu nedir?

Blockchain, herhangi bir merkezi otorite ve yönetim yetkisi olmaksızın, katılımcılar arasında etkileşimi mümkün kılan, her katılımcının eşit haklara sahip olduğu bir ağ olarak geliştirildi. Blockchain’de ölçeklenebilirlik sorunu oldukça popülerdir ve büyük ölçüde sektörün büyümesini kısıtlar.

Blockchain geliştiricileri, sektörün büyümesini engelleyen bu popüler sorunu nasıl en iyi şekilde çözebileceklerini çözmeye geçmişten beri çalışıyorlar. Bunun için farklı çözümler ortaya attılar ve muhtemelen atılmaya da devam edilecek.

Ölçeklenebilirlik Sorunu Nedir?

Ölçeklenebilirlik, bir ağın daha büyük işlem hacmini sürdürme kapasitesini ifade eder ve blok zinciri ağlarında bu önemli bir kriterdir.

Blok zinciri sistemlerinin kullanıcı sayısı büyük ölçüde arttığında, büyük ağ platformlarının (örneğin Bitcoin ve Ethereum) ölçeklenebilirlik sorunları ortaya çıkmış ve blok zincirinin gelişimini büyük ölçüde etkilemiştir.

İşlem hacmi ve işlem onay gecikmesi, blok zincirinin en çok konuşulan performans ölçütleridir ve her ikisi de son zamanlardaki popüler blok zincir sistemlerinde tatmin edici bir düzeye ulaşmamıştır, bu da ağ kullanımını azaltır ve kötü kullanım deneyimi sunar.

Bitcoin’nin temel amacı, merkeziyetsiz ödeme ağı olabilmektir. Ancak Bitcoin, Ethereum ve Litecoin gibi kripto para önderleri hâlâ merkezi ödeme sistemlerindeki saniyedeki başı işlem sayısına göre geridedir.

Yukarıda kripto para birimlerinin işlem hızını Visa ve Paypal ile karşılaştırıldığı grafiği görüyorsunuz. Visa saniyede 24.000 işlem (tps) işleyebilirken, Bitcoin yalnızca 7; Ethereum 20 tps işleyebiliyor.

Bunun nedeni Blockchain’de yüksek hacimli işlemleri gerçekleştirmek kolay değildir. Blok zincirinin özellikleri üzerine çok sayıda çalışmadan sonra, bazı araştırmacılar Blockchain Trilemma görüşünü gündeme getirdiler.

Blockchain Trilemma, bir blok zinciri sisteminin ademi merkeziyetçilik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik içeren üç önemli özelliğinin mükemmel bir şekilde bir arada var olamayacağına ifade eder.

Ölçeklenebilirliği Etkileyen Faktörler

Ölçeklenebilirliğinin ne olduğunu öğrendiğimize göre şimdi bunları etkileyen faktörlere bir bakış atalım.

• Sınırlamalar

Dağıtılmış bir mimaride bu, ağın genel performansını etkileyen en önemli faktördür. Yeni bir işlemin işlenmesi durumunda, her düğüm işlemle ilgili bilgileri deftere ekler. Bir işlemin yayılması ve fikir birliğine varılması ne kadar uzun sürerse, genel performansı o kadar fazla düşer.

• Blok boyutu

Blockchain ağlarında artan işlem sayısı, işlemlerin yürütülmesi için zaman alan bir sürece yol açmaktadır. Öte yandan, ağdaki artan işlem sayısı, blok boyutunun artmasına ve dolayısıyla ölçeklenebilirliği etkilemesine neden olur.

• Onay Süresi

Blockchain ağındaki tüm işlemler bir doğrulama sürecinden geçmelidir. Genellikle, kuyruktaki işlem sayısı dikkate alındığında, işlemlerin doğrulama için uzun süre beklemesi gerekir. Yanıt süresi, blok zinciri ölçeklenebilirlik sorununa neden olan dikkate değer faktörlerden biri olarak doğrudan yüksek işlem ücretleriyle ilgilidir.

Ölçeklenebilirlik İçin bazı çözümler

Blok zincirlerinin ölçeklenebilirliğini çözmeye yönelik mevcut popüler çözümler layer1 ve layer2 çözümleridir. Layer1, tümü zincir üzerinde yürütülen blok zincirinin fikir birliği, ağ ve veri yapısına odaklanır. Buna karşılık Layer2, zincir dışı kanal, yan zincir ve çapraz zincir protokollerine odaklanır.

Konsensüs Mekanizmaları

Blok zinciri ölçeklenebilirlik sorunu için en sık önerilen çözümlerden biri, konsensüs protokollerinin iyileştirilmesine atıfta bulunur . Bitcoin gibi ünlü blok zinciri ağları şu anda İş Kanıtı (POW) konsensüs protokolünü kullanıyor. Proof of Work konsensüs mekanizması güvenilir güvenlik sunsa bile oldukça yavaştır. Bu nedenle, birçok blok zinciri ağı, blok zinciri ölçeklenebilirlik sorunları için umut verici bir çözüm olarak hisse kanıtı (POS) konsensüs mekanizmasına bakıyor.

Sharding (Parçalama)

Sharding, dağıtılmış veri tabanlarına dayalı olarak, sharding şu anda blok zinciri ağları için dikkate değer layer-1 ölçekleme çözümlerinden biridir. Parçalama, işlemleri “parçalar” olarak adlandırılan daha küçük veri kümelerine ayırmayı içerir. Ağ daha sonra parçaları aynı anda paralel olarak işler ve böylece birden fazla işlem üzerinde sıralı çalışmayı mümkün kılar.